Перейти к контенту
КАЗАХСТАНСКИЙ ЮРИДИЧЕСКИЙ ФОРУМ

Жүрек түршігерлік жағдай


Гость Айдос Сайланбайұлы

Рекомендуемые сообщения

Гость Айдос Сайланбайұлы

Сіздің халықтың денсаулығы мен жумыс алдында денін тексеру турасында айтқан сөздеріңізге еш қарсылығым жоқ. Тіпті оны қолдаймын да. Менің сөздерім, сіздің қарақалпақ пен өзбек ұлттарын түгелімен жауыз, хайуан және т.б. нәрселерге теңегеніңіз турасында болып отыр. Кейде біздің ұлтшылдығымыз шегінен шығып тәкәппарлыққа, мақтаншақтыққа көшіп кетеді. Абайдың қара сөзі де осы мәселелерге қатысты орынды қолданылды.

Құрметті Айдеке! Жеке адамдардың әрекетінің негізінде, бүкіл топқа, ұлтқа және халыққа баға берілмейді!!!

Жоғарыдағы ой, ол сіздің ойыңыз, ал менің ойымды сіз түсіндіңіз, мен сол ойда өмір бойда қаламын.

Мен екі жыл әскерде, солардың бір дұрысын көрмедім. Тағыда айтамын Абайдың қара сөздері бұл жерде қолдануға келмейді, мен керсінше біздің халық аңқау, сенгіш, арзан жұмыс күшіне қызыққыш деп айтып тұқрмын. Солай Закария мырза! Ал, өзіңіздің көзқарасыңызды маған тықпалаудың қажеті жоқ!!!

Ссылка на комментарий
Поделиться на других сайтах

ЕКІНШІ СӨЗ

Мен бала күнімде естуші едім, біздің қазақ сартты көрсе, күлуші еді «енеңді ұрайын, кең қолтық, шүлдіреген тәжік, Арқадан үй төбесіне саламын деп, қамыс артқан, бұтадан қорыққан, көз көргенде «әке-үке» десіп, шығып кетсе, қызын боқтасқан, «сарт-сұрт деген осы» деп. Ноғайды көрсе, оны да боқтап күлуші еді: «түйеден қорыққан ноғай, атқа мінсе - шаршап, жаяу жүрсе - демін алады, ноғай дегенше, ноқай десеңші, түкке ыңғайы келмейді, солдат ноғай, қашқын ноғай, башалшік ноғай» деп. Орысқа да күлуші еді: «ауылды көрсе шапқан, жаман сасыр бас орыс» деп.

Орыс ойына келгенін қылады деген... не айтса соған нанады, «ұзын құлақты тауып бер депті» деп.

Сонда мен ойлаушы едім: ей, құдай-ай, бізден басқа халықтың бәрі антұрған, жаман келеді екен, ең тәуір халық біз екенбіз деп, әлгі айтылмыш сөздерді бір үлкен қызық көріп, қуанып күлуші едім.

Енді қарап тұрсам, сарттың екпеген егіні жоқ, шығармаған жемісі жоқ, саудагерінің жүрмеген жері жоқ, қылмаған шеберлігі жоқ. Өзіменен өзі әуре болып, біріменен бірі ешбір шаһары жауласпайды! Орысқа қарамай тұрғанда қазақтың өлісінің ахиреттігін, тірісінің киімін сол жеткізіп тұрды. Әке балаға қимайтұғын малыңды кірелеп сол айдап кетіп тұрды ғой. Орысқа қараған соң да, орыстың өнерлерін бізден олар көп үйреніп кетті. Үлкен байлар да, үлкен молдалар да, ептілік, қырмызылық, сыпайылық - бәрі соларда. Ноғайға қарасам, солдаттыққа да шыдайды, кедейлікке де шыдайды, қазаға да шыдайды, молда, медресе сақтап, дін күтуге де шыдайды. Еңбек қылып, мал табудың да жөнін солар біледі, салтанат, әсем де соларда. Оның малдыларына, құзғын тамағымыз үшін, біріміз жалшы, біріміз қош алушымыз. Біздің ең байымызды: «сәнің шақшы аяғың білән пышыратырға қойған идән түгіл, шық, сасық казақ», - деп үйінен қуып шығарады. Оның бәрі - бірін-бірі қуып қор болмай, шаруа қуып, өнер тауып, мал тауып, зор болғандық әсері. Орысқа айтар сөз де жоқ, біз құлы, күңі құрлы да жоқпыз. Бағанағы мақтан, бағанағы қуанған, күлген сөздеріміз қайда?

Ссылка на комментарий
Поделиться на других сайтах

ЕКІНШІ СӨЗ

Мен бала күнімде естуші едім, біздің қазақ сартты көрсе, күлуші еді «енеңді ұрайын, кең қолтық, шүлдіреген тәжік, Арқадан үй төбесіне саламын деп, қамыс артқан, бұтадан қорыққан, көз көргенде «әке-үке» десіп, шығып кетсе, қызын боқтасқан, «сарт-сұрт деген осы» деп. Ноғайды көрсе, оны да боқтап күлуші еді: «түйеден қорыққан ноғай, атқа мінсе - шаршап, жаяу жүрсе - демін алады, ноғай дегенше, ноқай десеңші, түкке ыңғайы келмейді, солдат ноғай, қашқын ноғай, башалшік ноғай» деп. Орысқа да күлуші еді: «ауылды көрсе шапқан, жаман сасыр бас орыс» деп.

Орыс ойына келгенін қылады деген... не айтса соған нанады, «ұзын құлақты тауып бер депті» деп.

Сонда мен ойлаушы едім: ей, құдай-ай, бізден басқа халықтың бәрі антұрған, жаман келеді екен, ең тәуір халық біз екенбіз деп, әлгі айтылмыш сөздерді бір үлкен қызық көріп, қуанып күлуші едім.

Енді қарап тұрсам, сарттың екпеген егіні жоқ, шығармаған жемісі жоқ, саудагерінің жүрмеген жері жоқ, қылмаған шеберлігі жоқ. Өзіменен өзі әуре болып, біріменен бірі ешбір шаһары жауласпайды! Орысқа қарамай тұрғанда қазақтың өлісінің ахиреттігін, тірісінің киімін сол жеткізіп тұрды. Әке балаға қимайтұғын малыңды кірелеп сол айдап кетіп тұрды ғой. Орысқа қараған соң да, орыстың өнерлерін бізден олар көп үйреніп кетті. Үлкен байлар да, үлкен молдалар да, ептілік, қырмызылық, сыпайылық - бәрі соларда. Ноғайға қарасам, солдаттыққа да шыдайды, кедейлікке де шыдайды, қазаға да шыдайды, молда, медресе сақтап, дін күтуге де шыдайды. Еңбек қылып, мал табудың да жөнін солар біледі, салтанат, әсем де соларда. Оның малдыларына, құзғын тамағымыз үшін, біріміз жалшы, біріміз қош алушымыз. Біздің ең байымызды: «сәнің шақшы аяғың білән пышыратырға қойған идән түгіл, шық, сасық казақ», - деп үйінен қуып шығарады. Оның бәрі - бірін-бірі қуып қор болмай, шаруа қуып, өнер тауып, мал тауып, зор болғандық әсері. Орысқа айтар сөз де жоқ, біз құлы, күңі құрлы да жоқпыз. Бағанағы мақтан, бағанағы қуанған, күлген сөздеріміз қайда?

:biggrin:

"Күлесіз бе, жылайсыз ба" деген осы.......сонау кездерден бері өзгермепізау....

Ссылка на комментарий
Поделиться на других сайтах

Гость Айдос Сайланбайұлы

:biggrin:

"Күлесіз бе, жылайсыз ба" деген осы.......сонау кездерден бері өзгермепізау....

"Іштен шыққан, жау жаман".

"Қасқырдың баласына бал-бауыр беріп асырасаң да орманға қарап ұлиды"

Ссылка на комментарий
Поделиться на других сайтах

Менің осы Алматы қаласында тұратын құда баламнан естіген оқиға: Жақында досымыздың әйелін жерлеп қайттық дейді.

Оның бір досы өзінің үйінде, әр түрлі жұмыс істегенге бір қарақалпақ жұмысшы ұстапты. Үй иесі жоқ болған кезде әлгі жұмысшы сол үйдің әйелін (шамамен 30-35 жастағы) 4-жерден пышақтап, ваннаға жатқызып, мәйіттің үстіне 4-жасар тірі сол үйдің қызын отырғызып кетіпті. Үйінен не алғанын білмейді. Екі ұялы телефонын алып қашып кетіпті. Полиция сол телефондарға звондап жүріп әлгі қылмыскер - хайуанды ұстапты.БАсқа сөз жоқ. Жаңағы 4-жасар қыз 4-5 күн сөйлей алмай жүріп, барып тілі шығыпты.Әкесіне: Папа мамама барайықшы , -депті. Жан түршігерлік жағдай. Осы оқиғаны естіп жаман болып кеттім. Осы біздің халық жаман сенгіш, ақкөңіл, кім болса соны жұмысшы ретінде алып, бала-шағасымен қалдырып риза болып жүреді.(мақтанып менде үйде жұмысшы, күтуші өзбек, қалпақ бар деп) Менің айтайын дегенім, ағайын кім-көрінген келімсектерге сенуге болмайды(ала тақия, қалпақ болсын). Халқымызда айтады ғой: Өзіңдікі өлтірмейді, жат жарылқамайды деп.

Бұл жағдайды оқып денем түршігіп, жүрегім ауырып кетті. Өзің жамандық ойламағаннан кейін басқадан жамандық күтпейсің, біреу-міреу арқаңа пышақ сұқпайынша әркімнің не жаман ойлары бар екенін аңғарма-да қаласың...

Ссылка на комментарий
Поделиться на других сайтах

Гость Айдос Сайланбайұлы

ЕКІНШІ СӨЗ

Мен бала күнімде естуші едім, біздің қазақ сартты көрсе, күлуші еді «енеңді ұрайын, кең қолтық, шүлдіреген тәжік, Арқадан үй төбесіне саламын деп, қамыс артқан, бұтадан қорыққан, көз көргенде «әке-үке» десіп, шығып кетсе, қызын боқтасқан, «сарт-сұрт деген осы» деп. Ноғайды көрсе, оны да боқтап күлуші еді: «түйеден қорыққан ноғай, атқа мінсе - шаршап, жаяу жүрсе - демін алады, ноғай дегенше, ноқай десеңші, түкке ыңғайы келмейді, солдат ноғай, қашқын ноғай, башалшік ноғай» деп. Орысқа да күлуші еді: «ауылды көрсе шапқан, жаман сасыр бас орыс» деп.

Орыс ойына келгенін қылады деген... не айтса соған нанады, «ұзын құлақты тауып бер депті» деп.

Сонда мен ойлаушы едім: ей, құдай-ай, бізден басқа халықтың бәрі антұрған, жаман келеді екен, ең тәуір халық біз екенбіз деп, әлгі айтылмыш сөздерді бір үлкен қызық көріп, қуанып күлуші едім.

Енді қарап тұрсам, сарттың екпеген егіні жоқ, шығармаған жемісі жоқ, саудагерінің жүрмеген жері жоқ, қылмаған шеберлігі жоқ. Өзіменен өзі әуре болып, біріменен бірі ешбір шаһары жауласпайды! Орысқа қарамай тұрғанда қазақтың өлісінің ахиреттігін, тірісінің киімін сол жеткізіп тұрды. Әке балаға қимайтұғын малыңды кірелеп сол айдап кетіп тұрды ғой. Орысқа қараған соң да, орыстың өнерлерін бізден олар көп үйреніп кетті. Үлкен байлар да, үлкен молдалар да, ептілік, қырмызылық, сыпайылық - бәрі соларда. Ноғайға қарасам, солдаттыққа да шыдайды, кедейлікке де шыдайды, қазаға да шыдайды, молда, медресе сақтап, дін күтуге де шыдайды. Еңбек қылып, мал табудың да жөнін солар біледі, салтанат, әсем де соларда. Оның малдыларына, құзғын тамағымыз үшін, біріміз жалшы, біріміз қош алушымыз. Біздің ең байымызды: «сәнің шақшы аяғың білән пышыратырға қойған идән түгіл, шық, сасық казақ», - деп үйінен қуып шығарады. Оның бәрі - бірін-бірі қуып қор болмай, шаруа қуып, өнер тауып, мал тауып, зор болғандық әсері. Орысқа айтар сөз де жоқ, біз құлы, күңі құрлы да жоқпыз. Бағанағы мақтан, бағанағы қуанған, күлген сөздеріміз қайда?

Қазір, бұл сөздер көнерген(ескірген) сөздер қатарына жатады.

Бұл, қара сөз, бір ғасыр бұрын айтылған, ол кезде біздің халық көшпенді халық, оқымаған, сауатсыз, Ресейдің езгісінде болған. Соның өзінде, атпен жүріп, найзаның ұшымен, білектің күшімен осындай, Дүние жүзінде аумағы ретінде 9 -шы орын алатын территорияны қорғап қалған. Одан бері біздің халық оқыды, тоқыды. Иншалла, өзінің жері, елі, туы, елтаңбасы, әнұраны, президенті бар. Керек десең, біздің халық ғарышқа да ұшып барып келді.

Анау Ресейден бізге жер аударған революционерлерді, одан кейінгі Сталиннің кезіндегі біздің жазық далаға вагонмен әкеліп, лақтырып тастап кеткен халықтарды қабылдады. Тамағымен бөлісті, үйіне кіргізді. Одан кейін тың игеруге келген халықтарды қабылдады. Біздің халық жері қандай кең болса, көңілі сондай кең. Жаңағы сарт, ноғай тағы басқаларынан асып кетіп, сауда жасайды, математикадан, ғылымнан, спорттан халықаралық жарыстардан алтын медаль алады. Еңбекқор болуды өмір өзі үйретті. Қазір 21 ғасыр электроника, компьютер заманы.

Құдайға шүкір, Закария мырза жаңағы Абай атаңның айтып отырған қара сөздеріне, қарама-қайшылық пайда болды. Сарт, ноғай тағы басқасы біздің халықтың жұмысшысы болды, біздің халыққа мүлтіксіз ьқызмет жасап жатыр. Тек, біздің халық, соны тексеріп, қарап отырса болды. Соның арқасында нан тауып жеп, жанұясын асырайды, елін асырап жатыр. Сондықтан, бұл жерде бір ғасыр бұрын айтылған қара сөздер орынсыз.

19 ғасырдың аяғянда, 20 ғасырдың басында дүнижүзінің кемеңгері айтып еді ғой: "Еуропаны коммунизм елесі кезіп жүр"-деп. Сол елес қайда. Кәрі ескіріп қалды. Өмір бір орында тұрмайды, бәрі өзгереді. Біздің халық айтады ғой: Елу жылда ел жаңа деп.

Ссылка на комментарий
Поделиться на других сайтах

Қазір, бұл сөздер көнерген(ескірген) сөздер қатарына жатады.

Бұл, қара сөз, бір ғасыр бұрын айтылған, ол кезде біздің халық көшпенді халық, оқымаған, сауатсыз, Ресейдің езгісінде болған. Соның өзінде, атпен жүріп, найзаның ұшымен, білектің күшімен осындай, Дүние жүзінде аумағы ретінде 9 -шы орын алатын территорияны қорғап қалған. Одан бері біздің халық оқыды, тоқыды. Иншалла, өзінің жері, елі, туы, елтаңбасы, әнұраны, президенті бар. Керек десең, біздің халық ғарышқа да ұшып барып келді.

Анау Ресейден бізге жер аударған революционерлерді, одан кейінгі Сталиннің кезіндегі біздің жазық далаға вагонмен әкеліп, лақтырып тастап кеткен халықтарды қабылдады. Тамағымен бөлісті, үйіне кіргізді. Одан кейін тың игеруге келген халықтарды қабылдады. Біздің халық жері қандай кең болса, көңілі сондай кең. Жаңағы сарт, ноғай тағы басқаларынан асып кетіп, сауда жасайды, математикадан, ғылымнан, спорттан халықаралық жарыстардан алтын медаль алады. Еңбекқор болуды өмір өзі үйретті. Қазір 21 ғасыр электроника, компьютер заманы.

Құдайға шүкір, Закария мырза жаңағы Абай атаңның айтып отырған қара сөздеріне, қарама-қайшылық пайда болды. Сарт, ноғай тағы басқасы біздің халықтың жұмысшысы болды, біздің халыққа мүлтіксіз ьқызмет жасап жатыр. Тек, біздің халық, соны тексеріп, қарап отырса болды. Соның арқасында нан тауып жеп, жанұясын асырайды, елін асырап жатыр. Сондықтан, бұл жерде бір ғасыр бұрын айтылған қара сөздер орынсыз.

19 ғасырдың аяғянда, 20 ғасырдың басында дүнижүзінің кемеңгері айтып еді ғой: "Еуропаны коммунизм елесі кезіп жүр"-деп. Сол елес қайда. Кәрі ескіріп қалды. Өмір бір орында тұрмайды, бәрі өзгереді. Біздің халық айтады ғой: Елу жылда ел жаңа деп.

Абайдың қара сөздері де біздің заманға жарамай қалмаған ба....

Әй мүміндер! Бір ел, бір елді тәлкек қылмасын. Бәлкім олар өздерінен жақсы шыгар. Сондай-ақ әйелдер, әйелдерді келемеждемесін. Бәлкім олар өздерінен жақсы шыгар. Бір-біріңді міндемеңдер, жаман ат тагғыспаңдар. Иман келтіргеннен кейін сүркей ат нендей жаман. Ал кім тәубе қылмаса, міне солар залымдар.

Құран. Худжрат суресі, 11- аят.

Аллахтың сөзі ескірмейді!

Изменено пользователем Zakaria_M
Ссылка на комментарий
Поделиться на других сайтах

"Іштен шыққан, жау жаман".

"Қасқырдың баласына бал-бауыр беріп асырасаң да орманға қарап ұлиды"

Аман болыңыз, Айдос Сайланбайұлы!

Изменено пользователем Перчинка
Ссылка на комментарий
Поделиться на других сайтах

Join the conversation

You can post now and register later. If you have an account, sign in now to post with your account.
Note: Your post will require moderator approval before it will be visible.

Гость
Ответить в этой теме...

×   Вы вставили отформатированный текст.   Удалить форматирование

  Допустимо не более 75 смайлов.

×   Ваша ссылка была автоматически заменена на медиа-контент.   Отображать как ссылку

×   Ваши публикации восстановлены.   Очистить редактор

×   Вы не можете вставить изображения напрямую. Загрузите или вставьте изображения по ссылке.

  • Недавно просматривали   0 пользователей

    • Ни один зарегистрированный пользователь не просматривает эту страницу.
  • Upcoming Events

    No upcoming events found
  • Recent Event Reviews

×

Важная информация

Правила форума Условия использования